De energietransitie is een enorme maatschappelijke uitdaging, met een tikkende klok als we de klimaatdoelen voor 2030 willen halen. Om dat tempo bij te houden, is slimme samenwerking nodig. “De uitdaging is zo groot, zo complex en zo dringend dat geen enkele partij dit alleen kan,” zegt Erik Folgering, programmamanager van SEECE (Sustainable Electrical Energy Centre of Expertise). “We hebben elkaar nodig: kennisinstellingen, bedrijven en overheden.”
Volgens Erik is omgaan met onbalans de grootste uitdaging in de energietransitie. “Die term gebruik ik bewust, omdat het op meerdere vlakken speelt. We hebben te maken met technologische onbalans, zoals netcongestie. Maar ook met een onbalans in leren en ontwikkelen, en in hoe we samenwerken.” SEECE brengt de balans terug door als katalysator op te treden tussen onderwijs, praktijk en maatschappij en laat zien dat gezamenlijke oplossingen echt werken.
Onbalans in leren en ontwikkelen
De vraag naar technisch geschoold personeel stijgt hard, maar het aanbod blijft achter. “We kunnen dit probleem niet oplossen met alleen de instroom van reguliere studenten. We moeten breder kijken.” SEECE ontwikkelt daarom innovatieve leertrajecten, zoals het Operational Network Trainee-programma met Alliander, waarin havisten leren en werken combineren. Ook worden statushouders met een technische achtergrond begeleid naar de Nederlandse arbeidsmarkt. “Ze beschikken vaak al over relevante kennis, wij helpen die toepasbaar te maken. Maar dat werkt alleen als werkgevers ook bereid zijn buiten het standaardplaatje te denken,” benadrukt Erik.
Onbalans in technologie
Ook technologisch vraagt de energietransitie om nieuwe inzichten. “Netcongestie is een zichtbaar gevolg van onbalans: er is soms meer aanbod dan vraag, of andersom. Studenten leren bij ons niet alleen de techniek, maar ook het gedrag begrijpen dat daarbij hoort,” zegt Erik. Een voorbeeld is het project Open Hofkerk in Wolfheze, waar projectontwikkelaar Schipper Bosch een oud kerkgebouw ombouwde tot vier appartementen die met vier aangrenzende huizen samen één aansluiting op het elektriciteitsnet delen. De woningen vormen een Smart Energy Hub en brengen samen balans in hun energieverbruik in combinatie met opslag in warmte, batterij en waterstof. SEECE bouwt mee aan het energiemanagementsysteem. “We tonen op kleine schaal aan wat kan en dat werkt inspirerend. ‘Proof of concept’ noemen we dat.”
Onbalans in samenwerking
Ten derde ziet Erik een onbalans in de samenwerking rond de energietransitie. “Iedereen wil bijdragen, maar partijen spreken verschillende talen en hebben eigen prioriteiten,” legt hij uit. “Overheden richten zich op energiearmoede, bedrijven op groei en kennisinstellingen op opleiden. Onze rol is om die werelden te verbinden.”
SEECE bouwt daarvoor aan stevige netwerken met de HAN University of Applied Sciences en andere onderwijsinstellingen, bedrijven en overheden, primair in de regio Arnhem-Nijmegen. SEECE stond aan de wieg van het in Arnhem gevestigde Connectr – Energy innovation, dat hét knooppunt is voor versnelling en opschaling van innovaties in de energietransitie.
Een concreet voorbeeld is het initiatief GET IT: het Gelders ecosysteem voor talent in innovatie en transitie. Hier stemmen onderwijsinstellingen hun aanbod op elkaar en op de vraag vanuit de markt af. “Zo kunnen we gericht doorverwijzen; dat voorkomt overlap, versnelt de samenwerking en sluit direct aan op wat bedrijven nodig hebben.”
Planetair perspectief
Erik benadrukt dat SEECE zich niet alleen richt op techniek: “We moeten de energietransitie in een planetair perspectief durven zien. Klimaatverandering overstijgt grenzen, dat vraagt om sociale, economische en technologische antwoorden. Dat brede, vakoverstijgende bewustzijn brengen we ook mee in onze programma’s.”
Bedrijven die samenwerken met SEECE investeren niet alleen in nieuw talent, maar ook in toekomstbestendigheid. “We maken kennis bruikbaar, verbinden mensen en laten zien: dit werkt. Dat doen we snel, flexibel en altijd in de praktijk. We staan met één been in het onderwijs, en met het andere in de energiewereld.”
Voor nadere info neem contact op met: erik.folgering@han.nl en kijk op www.seece.nl